• مواد غذایی :
هر ماده ای که برای تغذیه و حمایت بدن انسان مصرف شود ماده غذایی نام دارد.
مطابق دسته بندی اداره مواد غذایی و آشامیدنی، محصولات غذایی به شرح ذیل تقسیم می شوند:
1) گروه مواد اولیه، بسته بندی، نمک و افزودنی ها

2) گروه روغن، فرآورده های آردی، شیرینی و شکلات، غلات
3) گروه لبنیات، کنسروهای گوشتی و فرآورده های گوشتی
4) گروه آبمیوه ( انواع آبمیوه، نکتار، پوره، کنسانتره، نوشابه و نوشیدنی ها)
5) گروه خشکبار، ادویه، کنسروهای غیر گوشتی و محصولات و فرآورده های کشاورزی و چای
6) گروه ثبت ورود
در این مطلب قصد داریم به مجوزهایی که جهت فعالیت در زمینه مواد غذایی، لازم به دریافت آنها می باشید، اشاره کنیم.
• مجوز بهداشتی :
به پروانه تاسیس، مسئول فنی، بهره برداری و ساخت، همچنین مجوز ورود، ترخیص و صادرات محصولات مشمول قانون مواد غذایی، آشامیدنی، آرایشی بهداشتی، اطلاق می شود.
• پروانه تأسیس :
به مجوزی اطلاق می شود که پس از صدور پروانه بهره برداری صنعتی یا کارت شناسایی یا پروانه گواهی فعالیت صنعتی از وزارت صنایع یا جهاد و بر اساس اصول و ضوابط مربوطه، که قبلاً هماهنگ شده است، توسط معاونت غذا و دارو دانشگاه، صادر می شود.
• پروانه مسئول فنی :
مسئول فنی به فردی اطلاق می شود که دارای شرایط لازم جهت کنترل و نظارت بر تولید، در کارگاه ها و کارخانجات، با مدارک تحصیلی حداقل کارشناسی باشد. مؤسسات مشمول قانون در زمان اخذ پروانه ساخت، بایستی دارای مسئول تایید شده از طرف معاونت غذا و دارو دانشگاه بوده و پروانه مسئولیت فنی را اخذ کرده باشند.
• پروانه بهره برداری :
برای واحد تولیدی، در صورت داشتن شرایط و ضوابط از نظر تجهیزات و امکانات و پس از صدور پروانه تاسیس و مسئول فنی، صادر می شود.
• پروانه ساخت :
پروانه ساخت به مجوزی اطلاق می شود که فرمول ساخت تایید شده از طرف اداره کل نظارت بر مواد غذایی و بهداشتی در آن درج شده و زمانی صادر می شود که پروانه های تاسیس، مسئول فنی و بهره برداری صادر شده باشد.
• مجوز ورود کالا :
مجوزی است که بر طبق مقررات واردات و صادرات وزارت بازرگانی و در صورت تکمیل مدارک مربوطه، توسط اداره کل نظارت بر مواد غذایی و بهداشتی و یا ادارات تابعه، بر حسب مورد، پس از طی مراحل قانونی و بررسی های لازم صادر می شود و در واقع موافقت اولیه برای ورود کالای مورد نظر به کشور می باشد.
• مجوز ترخیص کالا :
مجوزی است که پس از ورود کالا به گمرک کشور و پس از تایید قابلیت مصرف و طی مراحل قانونی، برابر مقررات مربوطه، صادر می شود.
• مدارک لازم جهت صدور پروانه تاسیس و بهره برداری :
1- درخواست کتبی به عنوان اداره نظارت بر مواد غذایی و بهداشتی مربوطه.
2- ارائه تصویر پشت و روی برابر اصل شده پروانه بهره برداری معتبر از وزارت صنایع با ادارات تابعه یا در موارد مربوطه، از وزارت جهاد.
3- تکمیل و ارائه فرم تاسیس که توسط اداره نظارت، تحویل متقاضی می شود. ضمناً کلیه صفحات فرم مذکور، پس از تکمیل باید به تایید مسئول اداره نظارت بر مواد غذایی و بهداشتی رسیده و ممهور به مهر دانشگاه مربوطه باشد.
4- نشانی کامل محل با رسم کروکی.
5- ارائه کروکی نقشه محل با ذکر متراژ کلیه قسمت های مختلف (سالن تولید، بسته بندی، انبار مواد اولیه، انبار محصولات ساخته شده، آزمایشگاه، سرویس های بهداشتی کارگران و غیره). کروکی می بایستی در محل توسط کارشناسان مربوطه بررسی و در صورت تایید مهر و امضاء شود.
6- ارائه مدارک مربوط به ثبت شرکت و ارائه روزنامه رسمی.
7- هر گونه تغییر نام، تغییر محل، تغییر نوع تولیدات و غیره لازم است در پروانه صادره از طرف اداره کل صنایع یا جهاد کشاورزی اصلاح و تصویر پشت و روی برابر اصل شده پروانه مزبور را ارائه گردد.
8- ارائه تصویر تصویر تاییدیه سازمان حفاظت محیط زیست ( به غیر از شهرهای صنعتی) در پاره ای موارد با توجه به نوع محصول که اثرات سوء بر محیط اطراف داشته باشد.
9- ارائه تاییدیه بهداشتی در مورد سیستم آب و فاضلاب و سایر موارد مربوطه با توجه به نوع محصول و رد صورت نیاز.
10- بازدید از موسسه، جهت تکمیل فرم بهره برداری که می تواند همزمان با بررسی کروکی موضوع بند 5 باشد.
11- تطبیق مؤسسه با حداقل ضوابط فنی و بهداشتی مربوط به هر نوع محصول.
12- تاییدیه کارشناس و یا کارشناسان بازدید کننده در قسمت مربوطه، ضمنا کلمه نسخ باید ممهور به مهر اداره نظارت و مسئول مربوطه باشد.
13- در موقع اصلاح یا تغییر خطوط پروانه های تأسیس و بهره برداری، ارائه مدارک مربوطه به بندهای یک، دو،سه و پنج و نیز اصل پروانه های تاسیس و بهره برداری جهت اصلاح ضروریست.
• مدارک لازم جهت صدور پروانه مسئول فنی :
الف) مدارک تحویلی توسط مؤسسه :
1- تصویر کلیه صفحات شناسنامه، یک نسخه.
2- ارائه گواهی طی دوره کارآموزی در صنعت مربوطه توسط مسئول فنی الزامی می باشد.
3- برای فارغ التحصیلان رشته های دبیری، در صورت کسب موافقت قبلی این اداره کل یا ارائه حکم قطعی بازنشستگی الزامی است.
4- مشمولین طرح نیروی انسانی، بایستی معافیت از طرح یا گواهی مبنی بر گذراندن طرح مذکور رأی از اداره کل تامین نیروی انسانی، ارائه نمایند.
5- تصویر مدارک تحصیلی (ارائه درسی و واحدهای گذرانده شده در دوره تحصیلی کارشناسی یا بالاتر در صورت نیاز).
6- پنج قطعه عکس 46.
7- ارائه تاییدیه ارزش تحصیلی صادره از دانشگاه مربوطه؛ در مورد فارغ التحصیلان خارج از کشور، تاییدیه وزارت علوم و تحقیقات و فناوری، در مورد دانش آموختگان دانشگاه آزاد.
8- ارائه اصل پروانه مسئول فنی قبلی و استفای قطعی ایشان، در خصوص مؤسساتی که مسئول فنی آن ها تغییر می کند الزامی است.
9- مدارک فوق به انضمام نام کتبی می بایستی از طرف مؤسسه مربوطه، به اداره نظارت بر مواد غذایی مربوطه ارسال و طی آن، مسئول فنی را معرفی نمایند.
ب) مدارکی که توسط اداره تابعه، در دانشگاه های علوم پزشکی سراسر کشور، پس از تأیید و مطابقات با چارت مسئولین فنی، تکمیل خواهد شد :
1- اخذ کلیه مدارکی که در بند الف اشاره شد.
2- تحویل فرم های مربوط به مسئولین فنی.
3- برگ سوگندنامه مسئول فنی و مؤسسه و سرمایه گذار.
4- قرارداد استخدامی بین کارخانه و مسئول فنی و برگ پرسشنامه مسئول فنی.
• مدارک لازم جهت صدور و تمدید پروانه ساخت :
1- دارابودن پروانه تأسیس و بهره برداری و پروانه مسئول فنی.
2- تکمیل و ارائه فرم درخواست صدور پروانه ساخت ( تکمیل و امضاء شده توسط مسئول فنی).
3- ارائه فرم برچسب با مطالب مندرج بر روی آن.
4- ارائه تصدیق ثبت نام نهایی محصول.
5- ارائه فیش بانکی، جهت صدور پروانه، مطابق تصویب نامه هیات وزیران که بر حسب مورد اعلام می شود.
6- در خصوص تمدید پروانه های ساخت ارائه اصل پروانه های ساخت، قبلی و رعایت مفاد بند 1و2و3و4 الزامی است.
• مدارک لازم جهت صدور مجوز واردات مواد غذایی، آشامیدنی، آرایشی و بهداشتی :
برای ورود کالاهای مشمول ماده 16 قانون مواد خوراکی، آشامیدنی، آرایشی و بهداشتی که بر طبق مقررات واردات و صادرات وزارت بازرگانی، ورود آنها بلامانع می باشد. لذا متقاضی ابتدا باید مدارک ذیل را تکمیل و ارائه نماید:
1- پیش نویس نمونه در صورت لزوم.
2- اصل اوراق ثبت سفارش تکمیل شده به انضمام یک برگ تصویر صفحه اول آن.
3- سه نسخه پیش فاکتور (پروفرما) اصل، به انضمام دو برگ تصویر آن.
4- آنالیز معتبر مرتبط با پروفرم کالا شامل مشخصات کامل فیزیکی، شیمیایی و در صورت لزوم مشخصات میکروبی.
5- در صورت داشتن سابقه ورود کالا با همان مشخصات قبلی تولید کننده و آنالیز کالا، تصویر پیش فاکتور سابقه، ضمیمه می گردد.
پس از بررسی آنالیز و مطابقت آن با استانداردهای ملی یا منابع معتبر خارجی از قبیل (BP USP WHO ) و غیره مجوز ورود صادر خواهد شد.
• مدارک لازم جهت صدور مجوز ترخیص مواد اولیه غذایی، آشامیدنی، آرایشی و بهداشتی :
برای صدور مجوز ترخیص، متقاضی می بایست، مدارک زیر را تکمیل و به اداره کل نظارت بر مواد غذایی و بهداشتی و یا ادارات نظارت تابعه ارائه نماید :
1- اصل نسخه دوم متقاضی (نسخه دوم پروفرم تایید شده در مرحله ورود).
2- اصل برگ آنالیز، به انضمام یک برگ تصویر آن پس از بررسی مدارک و کنترل کلیه مشخصات، از گمرک ورودی اقدام به نمونه برداری گردیده و به همراه برگ آنالیز تایید شده به آزمایشگاه های کنترل غذا و دارو ارسال تا پس از مطابقت نمونه با آنالیز مربوطه مجوز مصرف صادر شود.
3- فاکتور کالا ( به انضمام یک برگ تصویر آن).
4- اصل گواهی بهداشت و قابلیت مصرف، مرتبط با فاکتور که به تایید مقامات ذی صلاح بهداشتی کشور مبدأ رسیده و ممهور به مهر سفارت جمهوری اسلامی ایران باشد.
• نحوه صدور مجوزهای بهداشتی :
_ پروانه تاسیس : پروانه تاسیس موسسات مشمول قانون بر اساس پروانه های بهره برداری صنعتی که از طرف وزارت صنایع و یا جهاد کشاورزی صادر شده و تصویر برابر اصل شده آن همراه با سایر مدارک که قبلاً اعلام شده، به این معاونت ارسال می شود و با توجه به رای کمیته فنی مورخ 6/6/1379 که به معاونت غذا و دارو دانشگاه تفویض اختیار گردیده صادر می شود و در مواد خاص، در کمیته فنی مطرح و پس از تایید کمیته صادر می گردد.
_ پروانه بهره برداری : پروانه بهره برداری پس از صدور پروانه تأسیس یا به طور همزمان و در صورت داشتن ضوابط مربوطه از نظر امکانات، ماشین آلات و تجهیزات و ارسال فرم بهره برداری و نیز تایید شرایط فنی و بهداشتی مؤسسه در معاونت غذا و دارو دانشگاه صادر می شود.